بحث اختلاف ارز 4200 تومنی با ارز آزاد به نظر ما عامل اصلی تلاطم بازار هاست.
ما با ارز آزاد گوشت وارد می کردیم قیمت گوشت باید هشتاد هزار تومن می شد. اما این اختلافی که ایجاد کردیم بین ارز آزاد و ارز 4200 تومنی یکسری مشکلاتی رو بوجود آورده:
اولا اینکه این یارانه فقط به واردکنندگان تخصیص داده میشود هیچی از اون به مشتری و تولیدکننده نمیره!
دوم اینکه: رانت خاصی توش وجود داره، وقتی این رانت وجود داره و با وجودی این که ارز سیزده هزار تومنه برای یکسری از محصولات ما میایم ارز 4200 تومنی پخش می کنیم یه منبع کاملا سود ایجاد کردیم اونجا. اینجا هم رانت وجود داره و هم انحصار خاصی وجود داره که تعداد نفراتی که می تونن اونو دریافت کنن کم اند و این سود کلانی که این وسط عاید سرمایهگذار میشه باعث میشه که یکسری سرمایه های سرگردانی که تو بازارن اصلا این کاره نیستن، تو کار دام نیستن حمله کنن به سمت این بازار و سوداگریها که به روشهای مختلف می تونن تو این زمینه ایجاد بکند و قیمت رو همون طور که دیدیم بالاتر از قیمت واقعی بکشونن و ارزی که تخصیص دادهشده برای تنظیم بازار داخلی بوده که هیچ اتفاق تو تنطیم بازار نیوفتاده.
حالا چه اتفاقی میافته؟ چه سوداگریهایی این دوستان میتونن بکنن؟ یکی بحث خروج ارز. بعضی از دوستان ارز رو می گیرن میرن و اصلا وارداتی اتفاق نمیوفته . ارز خارج میشه از کشور.
بعضی از افراد بیش اظهاری می کنن یعنی اگه قرار هزار تن گوشت وارد بکنه با اون فروشنده ای که خارج از کشور داره گوشت رو می فروشه زدوبند میکنن و یه فاکتور مثلا هزار و پونصد تنی برای ایشون صادر می کنه، ثبت سفارششون رو بیشتر انجام میدن پیش اظهاری می کنن و دلار بیشتری دریافت می کنن.
بعضی ها دگر اظهاری می کنن یعنی می گن گوشت می خوایم وارد کنیم دلار رو می گیرن موبایل وارد می کنن یا برعکس این.حالا به فراخور زمان ببینن کدوم سود بیشتر میده این کار رو انجام می دن.
احتکار هم یکی از روال های مرسومشون برای افزایش قیمت بازاره و بازارسازی.
مفهوم بازارسازی رو تو جنسی مثل گوشت خیلی بهتر میشه توضیح داد. مثلا گوشت رو نمیشه احتکار کرد نهایتا ممیشه 72 ساعت گوشت گرم رو می تونن نگه دارن . مفهوم بازارسازی رو چکار میکنن؟ میان توی بازار بر فرض مثال هزار تن گوشت وارد کردن یه رقمی شده میان یه هزینه ای قبل از اون سرمایهگذاری میکنن میان یه مقدار مشخصی از حجم بازار رو میرن خرید میکنن .پول رو میدن دست یه تعدادی آدم میرن تو بازار با حجم زیاد با قیمت بالاتر از بازار یعنی قیمت بازار هفتاد تومنه میره تو عمدهفروشیمیگه هرچه داری میخرم چقدر؟ 80 تومن! بالاتر از قیمت بازار هر چی دارن میخرن هم جنس تو بازا ر رو کم میکنن هم تقاضای قیمتی رو میبرن بالا این میشه مفهوم بازار سازی.
منبع: برنامه ی ثریا